sobota, 5 marca 2011

Szlifibruki i flâneurzy

W styczniu 2011 roku nakładem wydawnictwa Słowo / Obraz Terytoria ukazała się moja książka Szlifibruki i flâneurzy: figura ulicy w literaturze polskiej po 1918 roku. Książkę można kupić w większości internetowych księgarni w Polsce. 

Panorama niemal stu lat polskiej literatury oglądanej z perspektywy ulicy. Swój przegląd literackich ulic autor opiera na trzech najważniejszych datach w historii najnowszej: 1918–1944–1989, dążąc do swoistej syntezy stulecia. Nie ogranicza się jednak do mimetycznego spojrzenia na ulicę, ale traktuje ją jako przestrzeń, w której konkret przenika się z porządkiem symbolicznym, a przestrzeń publiczna nakłada się na przestrzenie prywatne i uintymnione. Taki sposób lektury – skromny, „uliczny”, a jednocześnie szeroki, bo obejmujący prawie cały miniony wiek – pozwala przyjrzeć się nie tylko poszczególnym fenomenom literackim, ale i długofalowym przemianom zachodzącym w polskiej literaturze.



Spis treści:

Wstęp 7
ROZDZIAŁ PIERWSZY
Poezja na ulicę albo powrót flâneura 17
Poeta-everyman 21
Ulica futurystów 26
Flâneuryzm awangardy 31
Ulica czasów kryzysu 44
ROZDZIAŁ DRUGI
Pasaże autobiograficzne 53
Łódzkie ulice Juliana Tuwima 54
Wileńskie ulice Czesława Miłosza 61
Nowy Świat Konwickiego 71
ROZDZIAŁ TRZECI
Lumpenproletariat wchodzi do śródmieścia 77
Projekt ulicy socrealistycznej 78
Tyrmand, czyli bierny opór flâneura 87
Hłasko: ulica jako przestrzeń inicjacji 96
Nowakowski: od ulicy socrealistycznej do postkomunistycznej 99
ROZDZIAŁ CZWARTY
Mieszkaniec nazw. O ulicach Mirona Białoszewskiego 115
ROZDZIAŁ PIĄTY
Ulica jako figura pamięci w twórczości Tadeusza Różewicza 151
ROZDZIAŁ SZÓSTY
Ulica „pokoleniowa” na przykładzie poezji Nowej Fali i pokolenia „bruLionu” 165
Ulica Nowej Fali 166
Ulica jako tekst 167
Prawda na ulicy 170
Bohater, czyli szary przechodzień 173
Jednostka, tłum, historia 176
Z teraźniejszości do przeszłości 180
Emigracja 181
Ulica „bruLionu” 185
ROZDZIAŁ SIÓDMY
Walka konkretu z symbolem. „Odzyskiwanie symboliczne” ulic po Jałcie 195
Odkrywanie ulic nieprzedstawionych 204
Przypisy 229
Indeks osób 249

1 komentarz: